Iraniërs hebben een beeld van monarchie en dat is het beeld dat ze aan de tijd van Pahlavi dynastie hebben overgehouden. Velen associëren monarchie met dictatuur en dat vinden de aanhangers van monarchie – die van mening zijn dat deze staatsvorm na een regime change in Iran een serieuze kans moet krijgen – niet terecht. Als argument wordt meestal aangehaald dat monarchie naar het West-Europese model, zoals in Nederland, België, Spanje, enzovoort, niet gepaard hoeft te gaan met dictatuur en daarom geaccepteerd is.
Deze landen zijn constitutionele monarchieën (SALTANATE MASHROOTE). Dat betekent dat de macht en de bewegingsvrijheid van de monarch – koning of koningin – in de wet is vastgesteld. Koning(in) mag dus uitsluitend binnen de kaders van de constitutie (grondwet) opereren en is als staatshoofd onschendbaar én niet politiek aanspreekbaar. De politieke verantwoordelijkheid ligt ten aller tijden bij de ministers.
Koningin leest in Nederland op derde dinsdag van september de jaarlijkse troonrede, waarin de plannen van de regering in het komende jaar beschreven staan, voor. De politieke verantwoordelijkheid van deze troonrede ligt bij de minister president en het wordt door deze laatste geschreven. Verder is de rol van de koningin na de landelijke verkiezingen van belang, want de informateur en formateur worden door de koningin genoemd. Andere taken beperken zich voornamelijk tot ceremoniële zaken.
Het lijkt mij goed om hier een inhoudelijke discussie over monarchie, al dan niet constitutioneel, met elkaar te voeren. Ik zou graag willen weten wat jullie precies onder monarchie verstaan. Vind je het bepalen van het staatshoofd op basis van erfopvolging (MOROOSI) acceptabel en strookt dat met de democratische beginselen? Wat is de toegevoegde waarde van een monarch als zijn/haar macht in de grondwet is beperkt en als de politieke verantwoordelijkheid bij de ministers liggen?
En tot slot als stelling:
Is monarchie, al dan niet constitutioneel (MASHROOTE), een gewenste staatsvorm voor Iran?
Jongens van IRANL, is het misschien een idee om hier een poll van te maken? Het zou fijn zijn als de voor- en tegenstanders daarnaast ook argumenten met elkaar uitwisselen en niet volstaan met Ja of Nee of kwalificatie als goed of slecht.
Reacties in het Nederlands, Farsi, Pinglish of Federlands zijn welkom.
بهنام عزيز
در استانه ۹۷ مين سالگرد انقلاب مشروطه موضوع خوبی رو انتخاب کردی .
در حقيقت بررسی علل شکست انقلاب مشروطه بدون پرداختن به نقش سلطنت در اين شکست امکانپذير نيست زيرا حداقل سلطنت طلبان مشروعيت سياسي - تاريخي اشان از صدسال پيش به اين طرف را ناشي از قانون اساسي مشروطه ميدانند. بنابراين سلطنت درايران با توجه به اينکه حداقل ۴ نوبت اساس قانون اساسي را که موجب مشروعيت خودشان بوده را نقض کردند ديگرفاقد مشروعيت سياسي - تاريخي براي حکومت مجدد در ايران هستند.
اين ۴ نوبت عبارتند از به توپ بستن مجلس توسط محمدعليشاه - کودتايی نظامی رضاشاه - کودتای امريکايی شاه عليه دولت مصدق ودر نهايت انقلاب ۵۷ که سلطنت را سرنگون کرد.
اساسا ديگر سلطنت و قانون اساسی ان فاقد توانايی لازم برای حل مشکلات جامعه ايران است بويژه انکه سلطنت طلبان باتوجه به نداشتن مشروعيت سياسي - تاريخي به حمايت امريکا دل بسته اند.
تحولي که در ايران درحال تکوين است در صورتيکه با دخالت امريکا از مسير منحرف نگردد ونيروهاي سياسي توان توافق برسر اصولي را داشته باشند مضموني دموکراتيک خواهد داشت. در چنين تحولي سلطنت کمترين شانس و نقش براي کسب قدرت سياسي را خواهد داشت.
فراموش نکنيم سلطنت در ايران با يک انقلاب مردمي سرنگون شده ونه مثل بقيه کشورهاي منطقه با يک کودتاي نظامي ويا دخالت خارجي. جنايات بي شمار جمهوري اسلامي دليل حقانيت و روسفيدي سلطنت نيست.
مردم ايران خواهان يک سيستم مدرن متکي بر امکان تغيرو کنترل است که اين از عهده سلطنت و جمهوري اسلامي خارج است. ولي در عين حال معتقدم که سلطنت طلبان هم مثل بقيه نيروهاي سياسي ميبايست از حقوق دموکراتيک خود برخوردار باشند هرچند که با دموکراسي بيگانه باشند.
De discussie hier gaat puur om de staatsvorm monarchie. Het is dus geen vergelijking met republiek of andere staatsvormen, maar wij nemen nu even (constitutionele) monarchie onder de loep. De peiling laat zien dat er ca. eenderder van de deelnemers voor deze staatsvorm is, maar voorargumenten laten voorlasnog op zich wachten. Ik nodig hierbij de voortsnaders nogmaals uit zich in de discussie te mengen.
De tegenstanders hebben daarentegen veevuldig argumenten uitgewisseld. Hierna vat ik die kort samen.
Sommigen vinden dat monarchie tegen de menselijkheid ingaat en vinden het bestaan van een monarch weggegooid geld.
Anderen gaat circa honderd jaar terug in de Iraanse geschiedenis, namelijk de tijd van de constitutionele revolutie (ENGHELABE MASHROOTE). In de tijden van Qajar dynastie, de een na laatste dynastie in Iran, kwamen de mensne in opstand tegen de onbegrensde macht van despotische koningen. Het is de constitutionalisten gelukt om in 1906 de macht van Muzafaredin sjah in de grondwet te beperken en Majles op te rcihten. Het heeft echter niet lang geduurd en de beperkingen en Majles werden binnen de kortste tijd opgeheven. Tegnestanders vinden dat monarchisten vier keer daarna de gelegenheid hebben gehad om het constitutionele karakter van hun macht te accepteren en die niet hebben benut.
1) het aanvallen en vernietigen van Majles door Maohammad Ali sjah, welke het einde van het parlement betekende
2) Militaire staatsgreep warmee Reza sjah de Qajar dynastie omver wierp en aan de macht kwam
3) De coup tegen Mosaddegh, mede georganiseerd door de CIA
4) De opstand van mensen en de revolutue van 1997
Anderen menen dat mensen het weggegooide tijdens de revolutie, namelijk de Pahlavi dynastie, nooit terug zullen halen en zodoende zullen de nazaten van Pahlavi nooit de kans daartoe krijgen. Tenzij met de steun van Amerikanen.
Men vindt dat oud plaats moet maken voor nieuw en plaatst daarmee monarchie in een maatschappelijk perspectief. Een terugkijk in de wereldgeschiednis laat zien dat ook andere oude staatsvormen zoals keizerrijken en imperia ook na een tijd het veld moesten ruimen. Monarchie is geenszins in staat geweest aan de behoeften van mensen te voldoen en symbolische monarchie is niet meer dan onzin, want monarchen hebben wel degelijk veel invloed, ook al ziet men dat niet direct.
voor zover de tegenstanders. Een van de tegentanders is zo aardig geweest om een voor-argument van de voorstanders te noemen en die zelf te ontkrachten. Een monarch kan als symbool van eenheid dienen en dat is in een land als Iran, dat uit meerdere etnische groepen bestaat, hard nodig. Maar ook al zijn we het met elkaar eens dat zo'n symbool nodig is in de samenleving, wie zegt dat dat een absoluut onaanspreekbare persoon als koning moet zijn. Wat doe je als deze persoon een fout begaat, want je kan hem/haar toch niet naar huis sturen? Dit "cement van de samenleving" kan beter gekozen zijn, zodat het - indien nodig - vervangen kan worden.
Wist je dat:
- regering in het Nederlands ministers EN de koningin betekent
- de Kroon (koningin + ministerraad) het enige orgaan is dat het besluit van een democratische orgaan (Tweede Kamer of een gemeenteraad) kan vernietigen. Dat mag weliswaar niet zomaar en moet altijd gemotiveerd zijn, maar dat een niet gekozenen het besluit van een gekozen volksvertegenwoordigend orgaan kan vernietigen, gaat in mijn ogen tegen alle beginsellen van democratie in.
